نگاهی به نمایش «متاستاز» | این یک تئاتر نیست!

محمدناصر حق‌خواه | شهرآرانیوز -  تیتر این یادداشت، اولین چیزی است که در پوستر این تئاتر به آن برمی‌خوریم. «این یک تئاتر نیست.» همین عنوان باعث می‌شود که این نمایش را به عنوان یک تجربه جالب و بدیع ببینیم؛ به ویژه اینکه کارگردانی که پشت این کار است؛ نه یک فرد مدعی و خالی که برای جذابیت صرف این عنوان را برای تبلیغات برگزیده باشد؛ که اصغر دشتی، کارگردان مطرح تئاتر، است که بدون این نوع بازی‌های به‌ظاهر تبلیغاتی هم اثرش تماشاگران خاص خودش را خواهد داشت؛ اما برای نوشتن از این تئاتری که تئاتر نیست! بهترین راه شروع از اسم عجیب کار است: متاستاز یا دگرنشینی یا فراگستری به گسترش و مهاجرت سلول‌های سرطانی از یک بافت به بافت‌های دیگر گفته می‌شود. به این نوع تومورها، تومور‌های دگرنشین نیز گفته می‌شود.»

 

 

 

خب پس معلوم شد که این کار درباره سرطان و افرادی است که با آن دست‌وپنجه، نرم می‌کنند. ایده اجرایی اصغر دشتی دقیق از همین عنوان برداشت شده است؛ یک بی‌نظمی فراگیر؛ اما دقیق. ما در متاستاز با یک نمایشنامه با طرح داستانی ساده روبه‌رو نیستیم که شخصیت‌ها براساس الگو‌های شخصیت‌پردازی و در بستری با کشش‌های دراماتیک قرار بگیرند و از این طریق تماشاچی وارد فضای کار شود و به نوعی با این موضوع حساس درگیر شود. اصولاً دغدغه این کار درگیر کردن تماشاچی نیست. شیوه اجرایی این کار، مثل خیلی از کار‌های تحت عنوان تجربه‌گرایی به این صورت است که بازیگرانی به نوبت روی صحنه حاضر می‌شوند و مونولوگی درباره زندگی خود یا اطرافیانش با محوریت بیماری می‌گویند؛ اما ویژگی متفاوت کار این است که روی صحنه فقط حضور ساده و پرگویی بازیگران را نمی‌بینیم؛ بلکه ایده کار بر اساس حرکات رقص معاصر روی صحنه پرورش می‌یابد تا به تدریج تماشاچی به عمق رنجی که در بطن کار نهفته است نزدیک شود. ویژگی مثبت کار فاصله گرفتن از افتادن به دام کلمات برای احساسی کردن شماست و می‌توانید این را بدانید که با تماشای متاستاز لطمه روحی نمی‌بینید؛ اما با وجود همه این تمهیدات کار سرخوش و مفرحی هم در انتظار شما نیست.

 

 

 

 

یکی از ابداعات کار که می‌تواند تجربه تازه‌ای برای شما باشد؛ حضور فردی از دنیای واقعی که اجراگر یا بازیگر نیست و الزامی به حرف‌زدن هم ندارد؛ اما در لحظاتی بدون هیچ تلاشی برای بازی‌کردن از تجربیاتش می‌گوید؛ اتفاقی که می‌تواند بسیار مؤثر باشد و لحظاتی شما را بین واقعیت و نمایش جابه‌جا کند و گاهی از خودتان بپرسید که آیا دارم یک نمایش می‌بینم یا یک شوی زنده با حضور میهمانی واقعی.

 

 

 

متاستاز تلفیقی از یک نمایش با محوریت موضوعی به شدت شخصی و درونی است که حرف‌های اجتماعی دارد و مخاطب را هدف نقد و نظراتش قرار می‌دهد. تلفیقی از کاری تجربی و هنری که البته برای مخاطب عام هم سرگرمی ساز است. حرف‌هایی تلخ که با لطایف هنر تئاتر تحمل‌پذیر می‌شود. اگر می‌خواهید فیلم تئاتر ببینید و متاستاز را عتاب کرده‌اید؛ این چند نکته آخر را فراموش نکنید!